مددکاران اجتماعی، صدای بی‌صدایان جامعه
مددکاران اجتماعی، صدای بی‌صدایان جامعه
در شرایط کنونی کشور، با توجه به فشارهای اقتصادی و اجتماعی، بسیاری از گروه‌ها و اقشار جامعه به‌ویژه مردان، زنان، کودکان، سالمندان و خانواده‌های آسیب‌پذیر، با مشکلاتی مواجه هستند که گاه صدایشان شنیده نمی‌شود و نیازهایشان کمتر دیده می‌شود.
در این شرایط، مددکاران اجتماعی به‌عنوان حلقه ارتباطی بین مردم و خدمات اجتماعی و بهداشتی، نقش بسیار حیاتی ایفا می‌کنند و می‌توان آن‌ها را «صدای بی‌صدایان جامعه» دانست.
مددکاران اجتماعی، نه تنها وظیفه ارائه خدمات مستقیم به افراد و خانواده‌های نیازمند را دارند، بلکه با شناسایی مشکلات و آسیب‌ها، صدای کسانی می‌شوند که در شرایط بحرانی یا کمبود منابع، توان بیان مشکلات خود را ندارند.
در بسیاری از بحران‌ها – چه اقتصادی، چه اجتماعی یا محیطی – بخشی از جامعه که در معرض آسیب قرار دارند، نیازمند یک واسطه انسانی هستند که بتواند مشکلاتشان را به مسئولان و نهادهای مربوط منتقل کند و در عین حال، با حمایت مستقیم، به آن‌ها کمک کند تا از بحران عبور کنند.
مددکار اجتماعی، پلی میان مردم و سیستم حمایتی کشور است. او با حضور در محله‌ها، پایگاه‌های بهداشت و مراکز اجتماعی، به شناسایی مشکلات روانی، اجتماعی و اقتصادی می‌پردازد و با همکاری گروه‌های مردمی و داوطلب، شرایطی ایجاد می‌کند که خانواده‌ها و افراد آسیب‌پذیر احساس امنیت و حمایت کنند.
به‌عبارت دیگر، مددکاران اجتماعی در واقع موجب ارتقای تاب‌آوری اجتماعی و تقویت اعتماد مردم به نهادهای حمایتی می‌شوند.
فعالیت‌های مددکاران اجتماعی تنها محدود به ارائه خدمات فوری نیست، بلکه آن‌ها با آموزش مهارت‌های زندگی، مشاوره و ایجاد شبکه‌های حمایتی، جامعه را به سمت خوداتکایی و سلامت روانی هدایت می‌کنند.
هر فردی که بتواند مشکلات خود را مدیریت کند و نقش فعال‌تری در زندگی اجتماعی خود داشته باشد، به تقویت کل جامعه کمک می‌کند.
مردم، خیرین و گروه‌های داوطلب، شریک اصلی مددکاران اجتماعی هستند. بدون مشارکت واقعی مردم، دسترسی به خدمات اجتماعی و سلامت روانی برای گروه‌های نیازمند محدود خواهد بود.
هر فعالیت مردمی – از اطلاع‌رسانی، شناسایی نیازها، حمایت مالی یا مشاوره داوطلبانه – در واقع به گسترش صدای بی‌صدایان جامعه کمک می‌کند و اثر آن مستقیم بر تاب‌آوری خانواده‌ها و محله‌ها است.
ویژگی اصلی مددکار اجتماعی، توانایی شنیدن و دیده شدن نیازهاست. او با توجه به حساسیت شرایط، می‌تواند پیامدهای بحران‌ها و مشکلات پنهان جامعه را به مدیران و تصمیم‌گیرندگان منتقل کند و از طریق شبکه‌های مردمی، واکنش سریع و مؤثر ایجاد کند.
این نقش به‌ویژه در بحران‌های اقتصادی و اجتماعی که فشار زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌شود، حیاتی است.
مددکاران اجتماعی به‌عنوان مشاور، تسهیل‌گر و حامی افراد عمل می‌کنند و با ایجاد حس اعتماد و امنیت، افراد را قادر می‌سازند تا در شرایط دشوار تصمیم‌های بهتری بگیرند و از منابع موجود به شکل مؤثر استفاده کنند.
اگر بخواهیم جامعه‌ای مقاوم، همدل و پایدار داشته باشیم، باید مددکاران اجتماعی را در مرکز توجه قرار دهیم و مردم را در این مسیر شریک کنیم.
وقتی مردم خود را در جریان حل مشکلات اجتماعی و بهداشتی شریک بدانند، هم توانایی جامعه در مقابله با بحران‌ها افزایش می‌یابد و هم فرهنگ همدلی، همکاری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نهادینه می‌شود.
صدای بی‌صدایان جامعه، تنها وقتی شنیده می‌شود که مردم و مددکاران اجتماعی دست‌به‌دست هم دهند.
در نهایت، مددکاران اجتماعی نه تنها خدمات ارائه می‌کنند، بلکه نماینده امید، همدلی و حمایت مردمی هستند. آن‌ها با فعالیت‌های خود، چراغی روشن می‌کنند که مسیر عبور از بحران‌ها و ارتقای سلامت اجتماعی را برای همه اقشار جامعه هموار می‌سازد.
یادداشت اختصاصی از ســیدرضا فتـــحی
مددکاران اجتماعی، صدای بی‌صدایان جامعه
