ژن تاب و تاب آوری
در این محتوا ابتدا درباره ی ژن تاب و تاب آوری توضیح داده شده سپس به بررسی طرحواره تاب آور و تاب آوری و راه های پرورش تاب آوری پرداخته شده است.
ژن تاب و تاب آوری
ژن تاب امروزه مورد مطالعه و آزمایشات قرار گرفته است. مطالعات نشان می دهد، ارتباط ژنومی بین ژن تاب آوری و ژنهای مربوط به سیستم پاسخ به افسردگی و استرس پس از سانحه وجود دارد.
می توان گفت بدن در پاسخ به استرس پس از سانحه، ژن تاب و تاب آوری فعال می کند تا از طریق استفاده از منابع شخصی و اجتماعی، فرد با شرایط کنار آید.
اگر شخص ژن تاب نداشته باشد (در واقع ژن فعال یا روشن نباشد)، خطر ابتلا به اختلالات روانپزشکی مرتبط با آن افزایش می یابد.
اختلالات روانپزشکی رایج که مرتبط با ژن تاب هستند شامل: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال افسردگی اساسی (MDD) می باشند. فعال بودن ژن تاب و تاب آوری باعث می شود فرد درک بهتری از شرایط داشته باشد و گزینه های بهتری برای پیشگیری و درمانِ اختلالات ارائه دهد.
ژن تاب و تاب آوری با اختلالات روانپزشکی ارتباط دارد.
ویژگی تاب آوری ارثی است یا اکتسابی؟!
طرحواره تاب آور و تاب آوری، به طور غیر قابل انکاری تحت تاثیر ژنتیک قرار دارد. اخیرا یک مطالعه گسترده ی ژنومی (GWAS) درباره ی ژن تاب و تاب آوری منتشر شده است.
ژن تاب دارای سه جایگاه جدید به نامهای KLHL36، DCLK2 و SLC15A5 است که به تازگی شناسایی شده است.
طرحواره ی تاب آور و تاب آوری
طرحواره تاب آور و تاب آوری یک کفایت برای حفظ توانمندی با وجود دشواری های زیاد، است. در واقع برای ژن تاب و تاب آوری و طرحواره تاب آور و تاب آوری تعاریف مختلفی وجود دارد.
به طور کلی در اکثر تعاریف به طرحواره تاب آور و تاب آوری به صورت یک نتیجه ی مثبت که می توان طی یک تجربه ی دشوار مشاهده کرد، نگریسته می شود. تاب آوری به عنوان یک ویژگی ثابت شناخته نمی شود.
می توان با تکرار و تمرین تاب آوری را پرورش داد.
راه های پرورش تاب آوری
باید بدانید افراد تاب آور نسبت به اتفاقات و تجربه های زندگی مسئولیت پذیر و متعهد هستند. در واقع می توانند به طور عمیق با رویدادهای زندگی و فعالیتها درگیر شوند.
راه های پرورش تاب آوری شامل داشتن ویژگیهای ۱)متعهد بودن ۲)توانایی ریسک کردن و چالش پذیر بودن ۳)کنترل داشتن است.
برای پرورش تاب آوری باید آگاه باشید (در واقع نسبت به افکار، هیجانات و رفتارهای تان آگاهی داشته باشید)، احساسات خود را بشناسید و به شیوه ی درستی آنها را مدیریت کنید.
باید پذیرش بالایی داشته باشید و واقع بین باشید. بدانید سختی و ناملایمات در زندگی شخصی وجود دارد و نمی توان وجودش را انکار کرد.
هنگام بروز مشکل باید ارزیابی دقیقی از شرایط داشته باشید و خودتان را قربانی شرایط فرض نکنید، بلکه تمام تلاشتان را بکنید تا شرایط را مدیریت کنید.
طرحواره تاب آور و تاب آوری، صفت مثبتی است که عوامل مختلفی مانند ژنتیک و شرایط زندگی روی آن تاثیرگذار هستند ولی شما می توانید با تمرین و صبوری این ویژگی را درون خود تقویت کنید.
نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مدیر و موسس خانه تاب آوری ایرانیان